Do matury z języka polskiego 2023 ważne jest, by opanować zagadnienia związane z analizą kontekstualną. Innymi słowy uczeń do egzaminu musi zrozumieć czym jest kontekst i dowiedzieć się jakie są jego rodzaje. Wiedza ta umożliwi swobodne nawiązania do problematyki dzieł i epok. Ułatwi to wykonywanie zadań z czytania ze zrozumieniem oraz tworzenie zwięzłej i merytorycznej wypowiedzi. Pamiętajcie, im wiecie więcej o wartościach, jakie przedstawiają lektury, tym łatwiej wam analizować świat i problemy dotykające człowieka. Kontekst zatem jest to odwołanie się do innego utworu poruszającego ten sam temat lub motyw.
Rodzaje kontekstów, do których zdający może odnosić się podczas analizy tekstu lub dzieła:
Kontekst literacki – przywołanie innego utworu literackiego
Kontekst teoretycznoliyteracki – odwołanie się do teorii literatury (czyli np. do reguł gatunku literackiego, jego historii)
Kontekst historycznoliteracki – odwołanie się do historii literatury (czyli np. do prądu literackiego, popularnego motywu, toposu).
Kontekst biograficzny – odwołanie się do wydarzeń z biografii jakiejś realnej postaci.
Kontekst mitologiczny – odwołanie się do mitologii
Kontekst religijny – odwołanie się do religii – jej podstaw, założeń, zasad wiary.
Kontekst biblijny – odwołanie się do treści w Biblii
Kontekst filozoficzny – odwołanie się do filozofii (do założeń programowych, stwierdzeń, interpretacji rzeczywistości dowolnego filozofa).
Kontekst egzystencjalny – odwołanie się do poglądów, twierdzeń, teorii dotyczących konkretnie losu człowieka jako jednostki, sensu i celu życia oraz śmierci, kwestii przemijalności, odwołania do psychologii).
Kontekst historyczny – odwołanie się do wydarzenia lub zjawiska historycznego (jeżeli przywołasz konkretną postać będzie to również kontekst biograficzny).
Kontekst polityczny – odwołanie się zjawisk politycznych (władza, rządzy, cenzura itd.).
Kontekst społeczny – odwołanie się do socjologii, antropologii, do zjawisk związanych z funkcjonowaniem społeczeństwa.
Kontekst kulturowy – odwołanie się do szeroko pojętej kultury – przywołanie obrazu, rzeźby, plakatu, filmu, rysunku, przedstawienia teatralnego, opery, legendy, symbolu, budynku itd.
